19.9.10

bolivia: parte 2; nos quemamos los dedos

El viaje se va acortando, la plata también y nuestro paso por Bolivia fue de puntillas, sin tiempo de perder el tiempo; así nos quedamos con la amarga sensación de gente que solo nos ve como turistas; que les interesa ganar un boliviano más a riesgo de perder una sonrisa..
vimos las minas de Potosí, donde millones de personas ya han perdido la vida; trabajando 12h sin ver la luz, con los pulmones cargándose de polvo que mata en pocos años
fuimos a Uyuni, un lugar increíble, inaccesible, imposible de visitar sin un tour; frío extremo y la inmensidad del desierto de sal; cegados por la blancura; en mitad de centenares de otros turistas, que inevitablemente manchamos la pureza del lugar y paradójicamente impedimos que nunca más vuelva a ser el mismo.

Oto druga i ostatnia czesc opowiesci o Boliwii, kraju ktory nie wyglada biedniej niz chociazby Peru, ale gdzie oficjalnie biedniej jest i gdzie europejscy turysci przyjezdzaja robic tanie zakupy (a potem sie dziwia, ze miejscowi nie traktuja ich jak ludzi z dusza ale jak pieniadze na nogach). Zwiedzilismy kilka nowych miejsc, zobaczylismy widoki « nie z tej ziemi » i tyle. Fajnie bylo, oby sie nie powtorzylo. A tymczasem juz tuz tuz Argentyna i az sam usmiech zarzuca sie na twarz.

Voici la deuxième partie de notre périple en Bolivie. Nous avons vu les mines de Potosí, où tant des gens ont perdu leur vie en travaillant dans des conditions extrêmes, passant des longues heures sans la lumière naturelle, chargeant ses poumons de la poussière qui les a conduit à la mort en quelques ans. Nous sommes aussi allés à Salar de Uyuni, un lieu incroyable, mais difficilement accessible sans un tour, un désert bien peuplé a cause du tourisme massif que casse l’ambiance et duquel on est aussi victimes cette fois. Nous avons vécu des bons moments ici, mais en quittant la Bolivie nous sommes contents. C ‘était peut être un de pays le mois touchant pour nous nous avons rencontrés, plus que ailleurs, des gens qui nous voient seulement comme des touristes alors ceux qui ont de l’argent à dépenser et rien à dire.





túneles de 1m de alto, corrientes de aire, polvo que intoxica el aire y calor, mucho calor al bajar a las profundidades...

Kopalnia w Potosi. Do dzis szukaja srebra, ktorego bogate poklady juz sie dawno wyczerpaly. Szukanie odbywa sie w trudnych warunkach. Od rana do nocy (ale trudno sie polapac bo pod ziemia jest tylko noc), oddychajac z trudem, pokaslujac, zatruwajac pluca...mowia tu ze przecietny pracownik nie przezywa dziesieciu lat pracy.

Des tunnels de 1m de hauteur, des courants d'air, de la poussière qui intoxique l'air et la chaleur, beaucoup de chaleur après avoir descendu à l'enfer...je veux dire : aux fond de la mine.

(foto de Alex)

dentro de las minas, que tienen centenares de entradas, se encuentran estatuas del Tio, a quien los obreros ofrecen cigarrillos, alcohol 96º y hojas de coca.

Przed zejsciem pod ziemie zakupy w sklepie gorniczym : liscie koki do zucia, zeby nie bolala glowa i zeby byc bardziej ozywionym,papieroski, zeby je zlozyc w darze wujkowi (patronowi gornikow) w podziemiach, i dynamit, zeby sobie sprobowac wubucha i zrozumiec jak to jest zrobic wielkie bum.

Sur le marché des mineurs, avant descendre sous la terre, nous achetons les feuilles du coca pour mâcher, des cigares pour offrir à l'Oncle (la statue du patron et le dieu des mineurs) et de la dynamite pour faire une explosion!en el mercado de mineros, antes de entrar en las profundidades de la tierra compramos coca para mascar, cigarros para ofrecer al Tio (el dios de las minas) y dinamita para explotar!


no sabemos que hizo este perro para merecer esta triste muerte...

Nie wiemy co uczynil ten piesek, ze przyszlo mu tak skonczyc...

Nous ne savons pas qu'a fait ce pauvre chien pour mériter une mort pareille...
el cementerio de trenes, cerca de Uyuni

Cmentarz pociagow niedaleko Uyuni

Le cimetière de trains, près d'Uyuni.

‘yo no tengo mucha imaginación que tengo es una urgencia infinita de vivir’ Atahualpa Yupanqui

Tekst na pociagu : "Nie mam duzo wyobrazni ale mam pilna potrzebe zycia !"

"Je n'ai pas beaucoup d'imagination. Ce que j’ai est une urgence infinie de vivre. "




alberto y cristina, dan la vuelta al mundo durante un año; colaborando con 2ong's

Spotkani na trasie Alberto i Kryska z Madrytu, podrozujacy motorem po swiecie.

Alberto et Cristina traversent le monde pendant un an; collaborant avec 2 NGOs. Voici leur site:

www.discoveraroundworld.com

el salar de Uyuni tiene unos 100x100km de longitud. y eso hace que se pierda toda referencia y horizonte
Le salar d'Uyuni est tellement grand et blanc que toutes références et le horizon se perdent.
(foto de Alex)
el 'desierto' deja de ser desierto con infinidad de jeeps, gente, cámaras..
claro q del mismo modo q queremos ir nosotros quiere ir mucha gente, pero no hay nada de sensibilida, de turismo responsable, de limitación de personas, de turnos para evitar las masificaciones. borregos, todos al mismo toque de bocina, al mismo ritmo, sin oportunidad de... como he dicho... perder el tiempo

Pustynia przestaje byc pustynia kiedy uprawia sie na niej masowa turystyke, glupkowata i nieodpowiedzialna, zabijajac autentycznosc miejsca.

Le 'désert' arrête d'être désert avec des jeeps infinis de tours organisés. Comme des moutons, tous au même rythme, avec le même programme, rapide, sans occasion de se perdre ici volontairement.

nos quedamos muy desilusionados con este tour. pero no tenemos la plata para comprar un jeep o una moto y visitar todos estos lugares por nuestra cuenta... disfruten de las imágenes

Aneta informa para la televisión polaca: buenos días desde la isla de los cactus; aqui tienen todo tipo de cactus, de todos los tamaños, de todas las formas y detrás nuestro tienen el salar secado. disfruten con la vista. desde Bolivia, para la televisión inexistente, Aneta
Prosto z Bolivii, dla samozwanczej telewizjii polskiej...
Une relation au chaud (ou plutôt au froid) pour mes compatriotes.




(foto de Alex)
la bandera de polonia no está por aqui, pero eso no impide que Aneta dibuje una; la bandera de Cataluña tampoco está (sighh)
Nie bylo na Uyuni Polakow? Jak nie, jak tak!
Les polonais sont aussi là!
Anne se anima a dibujar y probar cosas nuevas motivada por Aneta (fotos de Alex)
Anne zaraza sie ode mnie rysowaniem i tez tworzy swoj karnecik z podrozy.
el hotel de sal. adaptación al entorno, sal y madera de cactus por todas partes

Hotel z soli na srodku solnego wyschnietego jeziora. Material budowlany: sol i drewno z gigantycznych kaktusow.

L'hôtel du sel. L'adaptation à l'environnement, sel et bois du cactus.
por la noche sobreexcitación de la poca electricidad disponible en nuestro hotel de sal, en medio de la nada, hecho tan solo para turistas, ávidos de cargar sus cámaras, Ipods, teléfonos, etc..

Kamery, aparaty fotograficzne, komorki, Ipody ...armia turystow...rozbrojona, kiedy nie ma pradu. Ale nawet tu, na koncu swiata, jest gniazdko wiec wszyscy na hura podlaczaja sie jak niemowle do piersi matki, zeby ssac prad i miec sile pstrykac potem i klikac caly dzien.

Dans la nuit une surexcitation de peu d'électricité disponible dans notre hôtel du sel, au milieu de rien, fait seulement pour des touristes, avides de charger ses appareils photos, caméras, Ipods, téléphones, etc...

y basura, más basura en medio de la nada...

Na pustynie dociera czlowiek i ...jego plastikowe reklamowki przywiane tu z miasta i zatrzymane na krzakach.

Et autre paysage, mois naturel, venu avec le vent de la ville jusqu’au ici...le vent nous portera...llamas...lamy...lamas...
vicuñas...vigogneswigonie...
y la cada vez más numerosa especie 'turisti ofensis' que se posiciona con sigilo a exacta distancia uno de otro para tomar fotos realmente 'diferentes y únicas'

...i nowy gastunek zwierza zwanego 'masowy turysta', ktory ustawia sie tu rzaskiem w rownych odstepach, aby pstryknac swoje unikalne i inne niz wszyscy zdjecie.

…et l'espèce de plus en plus nombreuse nommé 'touriste ofensis' que se met à une distance exacte l'un de l'autre pour prendre des photos réellement 'différentes et uniques'

una rápida parada, bajo las prisas de nuestro guía, me giro y me doy cuenta que para Aneta también cualquier lugar es bueno para 'shiku'

siku na pustyni

une pose rapide (notre guide klaxonne déjà pour qu'on se dépêche), je me tourne et je vois que pour Aneta n'importe quel lieu est bon pour 'siku'


Bernadette y Alain, de francia, compañeros de viaje en nuestro tour, con Alex y Anne y con nuestro guía, parco en palabras y siempre apremiante

Bernadette i Alain, francuska para z naszej turystycznej wyprawy oraz niewidoczni na zdjeciu ale obecni w jeepie znani panstwu z poprzednich odcinkow Anne i Alex i nasz stresujacy kierowca, co mial byc przewodnikiem i kucharzem zarazem.

Bernadette et Alain, du Clermont Ferrant en France, les compagnons du voyage pendant notre tour. Il y a aussi avec nous Alex et Anne, nos amis d’Allemagne et notre guide, toujours pressé.

preciosos los flamencos, chapoteando todo el día en gélida agua, quizás a punto de agarrar una cámara y empezar a fotografiarnos...

flamingi calymi dniami stercza w wodzie ma jednej nodze lub dwoch z zanurzana glowa...jedzac i srajac w to samo miejsce
lagunas de mil colores, tierra árida, desiertos, rocas de formas imposibles... todo valió la pena para poder ser testigos de estas maravillas




(foto de Alex)
y nos levantamos a las 4de la mañana, a varios grados bajo cero, para subir hasta los 4800m y presenciar este espectáculo con el sol despuntando por el horizonte

O swicie i mrozie jedziemy podekscytowani ogladac gejzery, ziejaca ziemie i budzace sie slonce na pustyni czy innym ksiezycu.

Nous nous levons à 4h du matin, pour monter au 4800m de l’alture et être témoin, avec le soleil de ce spectacle inoubliable.



esta foto fue tomada con el primerísimo rayo de sol del día...

después de 2semanas de viajes juntos nos despedimos de Alex, que regresa para Alemania y Anne que sigue un par de meses mas su viaje

Zegnamy sie rowniez z Alexem, ktory wraca juz do Niemiec i z Anne, ktora zostaje tu jeszcze troche, jak my.

Après 2 semaines ensemble nous disons au revoir à Alex, qui rents en Allemagne et à Anne qui suit son voyage encore un peu du temps.


(foto de Alex)
el momento más sublime fue este baño en aguas a 37grados; gélido el exterior...

Kapiel w goracych zrodlach ma ksiezycu. Mowie wam, co przezylismy, to nasze !

Un de moments le plus sublime a été ce bain dans l'eau à 37 degrés et l'air glacé autour.



después del salar llegamos a Tupiza, ya cerquita del borde con Argentina, con ganas de cruzar la frontera, con ganas de empezar a saborear la tierra del Che, de Messi, del corralito y de los asados, del mate y de mil cosas en estos más de 5000km de punta a punta...

Tupiza, ostatnia miescina przed granica z Argentyna.

Après Uyuni nous arrivons à Tupiza, tout près de la frontière avec l'Argentine, avec impatience de commencer à decouvrire la terre du Che Guevara et de Messi.

a 6km, paseando entre casas y el mercado del domingo voy hacia Palala, a ver estas formaciones rocosas que se mantienen en precario equilibrio, en esta tierra árida, poblada de cactus


ya en Tupiza, cerquita de la frontera, conocemos a estos chicos argentinos, Nicolás, Juan, Pocho y Demián, venidos de diferentes ciudades, juntándose en el camino; llenos de música, de historias que contar, de buena onda... son un adelano de lo que nos espera en el país del Tango!

Poznajemy tu grupe podrozujacych argrntynczykow, przemilych, wyluzowanych, spokojnych i zyjacych beztrosko i bezstresowo...utalentowanych muzycznie i nie tylko i juz sie nie mozemy doczekac Argentyny.

Encore à Tupiza, nous rencontrons ces garçons argentions: Nicolás, Juan, Pocho et Demi, très sympathiques, drôles, talentueux, bon vivants…de buena onda, comme on dit ici... c'est une entrée délicieuse de ce qui nous attend dans le pays du Tango!

también conocimos fugazmente a Romain y a Gaelle, de Francia, viajando y descubriendo al otro del mismo modo que nosotros pero en sentido opuesto
Spotkalismy tez bardzo mila francuska pare, Gaelle i Romaina z Francji, ktorzy przemierzaja ta sama droga, ale z dolu w gore Ameryczki. Pomizej ich blog.
On a aussi rencontré Gaelle et Romain, un couple très sympa de la France qui fait le même route que nous mais dans l'autre sens. Malheureusement on a pas de la photo, mais voici leur blog:

www.vamos-rg.blogspot.com
fronteras, esos lugares creados por el hombre para separar en lugar de unir. colas y registros que se hacen más cortos o más largos dependiendo del color de la piel o del peso de la billetera
Granice, miejsca wymyslone przez czlowieka by dzielic zamiast laczyc i kolejka po pieczatke w paszporcie, dluga lub krotka, zalezy od koloru skory i grubosci portfela.
Les frontières, ces lieux créés par l'homme pour séparer au lieu d'unir. Les queues et les enregistrements courts ou longuess, dépendant de la couleur de la peau.

8 comentarios:

  1. Hermanos,
    ¡Qué arte!, felicidad siempre.
    Tenemos novedades: será hombre, se mostró, a sus 14 semanas mide 11 cms., lo vimos moverse y dar vueltas. Su nombre será Gabriel Andrei.
    Un abrazo, bendiciones desde Chile!

    ResponderEliminar
  2. Quins records poder tornar a veure Uyuni després de gairebé un any d'haver-hi estat...
    Magnífica la frase ‘yo no tengo mucha imaginación, lo que tengo es una urgencia infinita de vivir’ Ayupangui. Gràcies per fer-me reviure sensacions amb el vostre blog!

    ResponderEliminar
  3. hola hermanos!!
    damos ya la bienvenia a Gabriel Andrei... con ganas de sentirlo moverse cuando lleguemos a Santiago..
    desde salta los mejores deseos para el pequeeeeeño...

    ResponderEliminar
  4. boskie zdjecia,
    wow!
    pozdrawiam ze szkoly, gdzie mam wlasnie przerwe :)
    maras

    ResponderEliminar
  5. Que sepas que tu tia es una "turista aborregada", porque tu tia como la gran mayoria de mortales trabaja todo el año y le dan las vacaciones mas largas(3semanas) en Agosto de las cuales solo se puede ir 2 de viaje porque eso le permiten sus ahorros del año y para amortizar el carisimo precio del vuelo+estancia en un pais lejano al que seguramente nunca podra volver tiene que ir en un tour organizado"a toqure de pito"para poder conocer lo maximo de ese pais. En cuanto a las fotos, cada uno las hace como quiere o como puede, aunque yo cada vez hago menos prefiero verlo i vivirlo todo bien en persona y quedarme con ese recuerdo.Te lo tenia que explicar, te quiero mucho y vuestro blog me encanta. MOLTS PETONS PER EL DOS.

    ResponderEliminar
  6. Avui el comentari és per l'Aneta:
    Siempre me impresionan tus dibujos, soy una fan tuya, pero el dibujo del tren a dos páginas en la libreta de espiral me ha llegado al corazón, ES PRECIOSO. Eres una artista!!!!
    Por lo que respecta a la experiencia del tour organizado, podeis extraer una lectura positiva, ahora todavia valorareis más vuestra forma de vivir el viaje, lo del turismo simplemente es trasladarse, mirar, ni tan solo es observar y mucho menos conocer, pero es cierto que cada cual elige su forma de vida, aunque queramos buscarnos excusas. Bueno seguiremos enfrentándonos al intento de cambiarnos y cambiar el mundo.
    Vosotros no cambies nunca!!!

    ResponderEliminar
  7. M'he oblidat de posar-ho la fan de l'Aneta soc jo la Cristina germana de la Lydia.

    Cristina

    ResponderEliminar
  8. Unas fotos increibles... Creo que hay que tener experiencias como estas para poder darse cuenta del daño que le estamos haciendo al mundo.
    Ahora estoy haciendo un curso de turismo y el medio ambiente (Environmental Management of International Tourism Development) que creo que aborda justo todas esas preguntas que te haces... es todo tan dificil! (Y te lo digo ahora que estoy pasando unos días en Tenerife!)

    Vuelve pronto que te echamos de menos!! :)

    ResponderEliminar